Stakowanie kryptowalut – zalety
13 stycznia, 2025Bitcoin – jak zacząć?
27 stycznia, 2025Zwykło się używać pojęć kryptowaluty i waluty cyfrowe zamiennie. Warto jednak zwrócić uwagę, że krypto wcale nie są jedyną formą wirtualnego pieniądze. Oprócz nich można choćby wspomnieć o CBDC, które choć obecnie ma znaczenie dość marginalne, w niedługiej przyszłości może stać się jednym z podstawowych środków płatniczych.
Czym jest CBDC? Jakie są jego zalety, a jakie niesie ze sobą zagrożenia? Więcej na ten temat przeczytacie w dzisiejszym artykule.
CBDC – co to jest?
Czym jest CBDC? To cyfrowa waluta baku centralnego (ang. Central Bank Digital Currency). Stanowi on narzędzie polityki pieniężnej, które stosuje bank centralny danego kraju. Obecnie takich usług finansowych używa się do transakcji, realizowanych przez banki komercyjne na kontach prowadzonych właśnie przez bank centralny.
Cyfrowe waluty banku centralnego choć współcześnie są wykorzystywane głównie w ramach instytucji finansowych, to coraz częściej pojawiają się głosy o zwiększeniu dostępności do nich również dla użytkowników prywatnych.
CBDC całościowo zostało na ten moment wdrożone w trzech krajach. Są to: Nigeria, Jamajka i Bahamy. Jednakże w 44 krajach prowadzone są obecnie rozwiązania pilotażowe – należą do nich: Chiny, Rosja, Australia, Brazylia. Na etapie opracowania i badań są również Kanada, USA czy wiele innych krajów.
CBDC a gotówka – najważniejsze różnice
CBDC znacząco różni się od gotówki również emitowanej przez centralne banki. Podstawowa różnica tkwi przede wszystkim w formie – w tym przypadku mamy bowiem do czynienia z walutą cyfrową, która zapewnia możliwość programowania (np. do automatycznej realizacji transakcji przy ściśle określonych warunkach). Zamierzeniem twórców jest także zapewnienie pewnego stopnia anonimowości oraz powszechnej dostępności do tej waluty jako prawnego środka płatniczego danego kraju.
Do czego wykorzystuje się cyfrowe pieniądze?
Central Bank Digital Currency raczej nie są wykorzystywane do depozytów czy jako środek inwestycyjny. Przede wszystkim stosuje się je obecnie do dokonywania płatności.
Choć obecnie takie rozwiązanie jest dostępne głównie dla podmiotów finansowych, w dłuższej perspektywie opcja takich transakcji powinna zostać udostępniona dla przedsiębiorców w ramach transakcji B2B czy przy przekazywaniu środków od państwa dla obywateli, na przykład w ramach programów społecznych. Jest też szansa, że zaczną je wykorzystywać też osoby prywatne jako alternatywę dla gotówki czy kart płatniczych.
Kiedy zostanie wprowadzone CBDC do ogólnego użycia?
Choć w pewnej formie cyfrowe waluty banków centralnych stosuje się już do płatności międzybankowych na całym świecie, trudno jednoznacznie stwierdzić, czy i kiedy detaliczne CBDC mogłoby zostać wdrożone jako prawny środek płatniczy. Prace w tym zakresie trwają – rządy wielu krajów, w tym największych mocarstw, widzą w tym szereg korzyści. Równocześnie dostrzega się też rozmaite zagrożenia, jakie wiążą się z wdrożeniem takiej formy pieniądza.
Pieniądz cyfrowy banku centralnego (Central Bank Digital Currency) – największe zalety
Co można by zyskać, gdyby CBDC weszło do powszechnego użycia? Podstawową zaletą jest zwiększenie wydajności systemu płatniczego. CBDC emitowane przez banki centralne umożliwia bowiem niemalże natychmiastowe płatności krajowe i zagraniczne, przy znacznie niższych kosztach. Forma cyfrowa pieniądza pozwala na sprawniejsze wprowadzanie udoskonaleń i zmian w polityce monetarnej. Co więcej, z takiego rozwiązania cyfrowego banków centralnych są w stanie korzystać też osoby nie mające konta bankowego, a posiadające smartfona – w ten sposób zmniejsza się poziom wykluczeń cyfrowych dla różnych grup odbiorców. Równocześnie wzrasta przejrzystość transakcji (wnosząc przy tym częściową anonimowość transakcji) i zmniejsza ryzyko fałszerstw czy oszustw. CBDC przynosi także szansę uzyskania większej stabilności finansowej systemu finansowego – pamiętajmy, że stanowi ona zobowiązanie banku centralnego, który jest znacznie pewniejszy niż banki komercyjne, które mogą zmienić właściciela lub upaść.
Bank centralny i pieniądz wirtualny a zagrożenia
Czy wprowadzenie przez banki centralne cyfrowego pieniądza ma tylko pozytywne strony? Zagrożenia związanej z wdrożeniem cyfrowej waluty banku centralnego dotyczą rozmaitych obszarów funkcjonowania społecznego-gospodarczego. Może to oznaczać zwiększenie roli, jaką odgrywają banki centralne, przy równoczesnej marginalizacji innych instytucji (banki komercyjne) w pośrednictwie finansowym. Może to też odbić się na sektorze depozytów. Banki będą musiały zmienić znacząco profil działania, szukając bardziej specjalistycznych nisz, np. związanych z inwestycjami prywatnymi lub firmowymi.
Nie zapominajmy ponadto o tym, że wdrożenie CBDC zmieni obowiązujący system płatniczy, zmniejszając znaczenie gotówki i tradycyjnych przelewów. A to przełoży się nie tylko na politykę pieniężną danego kraju, ale też na codzienne funkcjonowanie jego obywateli.
Banki centralne i ich cyfrowe środki płatnicze – rozwiązanie na przyszłość?
Wprowadzenie CBDC jako obowiązującego, prawnego środka płatniczego niesie ze sobą wiele korzyści, ale też zagrożeń. Wiele banków światowych prowadzi już teraz prace nad ewentualnym wdrożeniem cyfrowych walut. Warto zatem dowiedzieć się już teraz jak najwięcej na temat pieniądza cyfrowego banku centralnego – niebawem może on bowiem stać się naszą codziennością.